متنی بسیار زیبا،از مرحوم استاد محمد بهمن بیگی، بنیانگذار آموزش عشایری ایران
آری از پشت کوه آمده ام
چه می دانستم اینور کوه باید
برای ثروت، حرام خورد
برای عشق، خیانت کرد
برای خوب دیده شدن، دیگری را بد نشان داد
وبرای به عرش رسیدن، باید دیگری را به فرش کشاند.....
وقتی هم با تمام سادگی دلیلش را می پرسم ، می گویند:
"از پشت کوه آمده ای!".... ترجیح می دهم به پشت کوه برگردم وتنها دغدغه ام سالم بازگرداندن گوسفندان از دست گرگها باشد تا اینکه اینور کوه باشم و گرگ وار انسانیت را بدرم !
وقتی درخت نخلی قطع میشود گویی انسانی به قتل رسیده و درخت بسیار مقدسی است.و این بخاطر شباهت بسیار نزدیک و جالبی هست که این درخت به انسان دارد.درخت نخل در ۱۶ سالگی بالغ میشود و ثمر میدهد و در پیری٬دندان نخل که "تَوَخْتَکْ" نامیده میشود٬میریزد.
اگر هنگام جابجایی سر نخل صدمه ببیند خشک میشود٬چون در سر نخل ماده ای وجود دارد به نام"کَچ" که همانند مغز آدمی است.درخت نخل مثل آدمها در آب خفه میشود٬و اگر آب از سر نخل بگذرد مرگ درخت نخل حتمی است.سر هر درختی را اگر قطع کنند بیشتر شاخ و برگ میدهد به جز درخت نخل٬و اگر سر این درخت را قطع کنند خشک میشود و میمیرد٬مثل انسان.و اگر چوب نخل را بسوزانیم هیچ زغالی ندارد٬مثل آدمی.
بلوچ ها معمولا در بهار ازدواج می کنند ک به آن "بهارگاه" می گویند. این زمان تا زمان رسیدن خرما تا شهریور ادامه دارد. مراسم ازدواج در میان بلوچ های ایران شامل هشت مرحله است:
1ـ گِندونِن: بزرگان خانواده پسر نزد خانواده دختر می روند و در مجلسی موضوع علاقه مندی پسر به دختر را اعلام می کنند.
2- هِبَرجنی: مراسم بله برون پس از پاسخ مثبت خانواده دختر.
3ـ بربند مال: مراسمی برای تعیین مهریه است. معمولا مهریه عروس را پول نقد تعیین می کنند اما در مناطقی نخل خرما و شتر و گاو نیز به عنوان مهر عروس تعیین می شود.
4ـ جُل بندی: روز اول عروسی با جُل بندی آغاز می شود و عروس برای رفتن به مراسم عروسی بسط می نشیند و تا پایان مراسم، کسی جز نزدیکان خاص و محرمان او را نمی بیند.
5ـ حِنا دوزوکی: حنابندان غیررسمی و دزدکی است ک مراسمی فرعی در عروسی بلوچ ها محسوب می شود.
6ـ حِنا راستکی: مراسم حنابندان اصلی است که ب صورت جداگانه انجام می شود و عروس و داماد توسط بستگان خود حنا گذاشته می شوند.
7ـ سرآپی و مشاطه: مشاطه تغییر شکل یافته "مطاشه" به معنای آرایشگر و سلمانی در زبان عربی است. داماد را ب چشمه یا رودخانه ای می برند و او را استحمام می دهند. بعد از آماده کردن عروس و آرایش او عروس چیزی به عنوان هدیه می گیرد و نقاب از چهره برمی دارد و به این ترتیب جل بندی و احتراز او پایان می یابد.
8ـ شب یکجایی: بعد از مراسم عروسی، عروس و داماد در خانه پدرزن یکجا می شوند و "شب یکجایی" و زندگی مشترک آغاز می شود. این اقامت گاه تا یکسال ادامه پیدا می کند و جنبه بدی نیز در اذهان ندارد. اگر داماد خانه و اسباب زندگی را فراهم کرده باشد شب یکجایی و زندگی مشترک در خانه خود او آغاز می شود